کیفیت ویدیوها، فرمت‌های ویدیویی و بقیه ماجرا…

حتما تا بحال هنگام دانلود یا تماشای فیلم یا کلیپی، با گزینه ای به نام فرمت ویدیو یا کیفیت های مختلف ویدئو برخورد کرده اید. ما در این مقاله قصد داریم بگوییم اعداد و حروفی که در فرمت های مختلف ویدئویی وجود دارند به چه معنا هستند؟  و شما باید برای هر منظور مشخصی ، چه فرمتی و با چه کیفیتی را دانلود کنید یا از پلت فرم های مختلف تماشا نمائید. یا حتی اگر می‌خواهید یک ویدئوی خاص را در یک پلتفرم خاص به اشتراک بگذارید باید با چه فرمت و کیفیتی آن را آپلود کنید.

فرمت ویدیویی چیست؟

فرمت ویدئویی معمولا به کیفیت ویدئو، وضوح، اندازه و… یک ویدئو اطلاق می شود. اما می خواهیم دقیق تر بررسی کنیم که هر کدام از پارامترهای یک فرمت ویدئویی دقیقا چه تعریفی دارد؟

نوع فایل (File type )

نوع فایل معمولا پسوندی است که در انتهای نام هر فایل وجود دارد به عنوان مثال، videoname.mp4.

اما خود این حروف (به طور مثالMP4) به چه معناست؟

 

MP4

MP4 رایج‌ترین نوع فرمت ویدئو است. این فرمت به این دلیل بسیار پرکاربرد است که به طور گسترده‌ و در ابزارها و دستگاه‌های مختلف کار می‌کند. فایل‌های MP4 حجم کمی دارند و بنابراین فشرده‌تر هستند. این فرمت برای استفاده در شبکه‌های اجتماعی و موارد دیگری که نیازی به نمایش ویدئوهای بزرگ نیست، عالی هستند.

 

MOV

فرمت MOV نسبت به MP4 فشردگی کمتر و حجم بیشتری دارد، بنابراین برای پردازش سیستم های قوی تری نیاز است، اما این را هم بدانید که این فرمت کیفیت بهتری نسبت به MP4 دارند بنابراین کاربران حرفه‌ای این فرمت را ترجیح می‌دهند زیرا کیفیت آن هنگام ویرایش و تنظیم تصویر و خروجی گرفتن حفظ می‌شود.

این فرمت به طور استاندارد توسط برنامه Quicktime بر روی تمام دستگاه‌های Mac  پشتیبانی می‌شود و اگر Quicktime را بر روی ویندوز هم نصب کنید، آنجا هم کار می‌کند.

جهت و نسبت ابعاد (aspect ratio)

جهت ویدئو به طور ساده یعنی افقی یا عمودی بودن ویدئو که به دو جهت افقی (لنداسکیپ یا گسترده‌تر) و جهت عمودی (پرتره یا بلندتر) تقسیم می شود. aspect ratio نیز نسبت ابعاد ویدئو را توصیف می‌کند. شناخته‌شده‌ترین نسبت ابعاد 16:9 است. این نسبت نشان می‌دهد که به ازای هر 16 پیـکسل در عرض، 9 پیکـسل در ارتفاع وجود دارد. بنابراین هر ویدئوی 16:9 می‌تواند ابعادی مانند 1920×1080 پیکـسل، 960×540 پیـکسل، 2400×1350 پیکسـل و… داشته باشد. نسبت ابعاد همچنین می‌تواند برای شناسایی جهت استفاده شود. بنابراین 16:9 برای لنداسکیپ، 9:16 برای پرتره و 1:1 برای فریم ویدئوی مربع استفاده می‌شود.

 

وضوح و تراکم پیکـسلی (Resolution)

وضوح یا Resolution  می‌تواند کیفیت یک ویدئو را تعیین‌کند. به عبارت بهتر درست مانند عکس ها که کیفیتشان توسط رزولوشن آنها تعیین می شود، فیلم ها و ویدئوها نیز با تراکم پیکـسل های خود تعیین کیفیت می شوند.

یکی از رزولوشن‌های رایجی که با آن مواجه می‌شوید، 1920×1080 است. به این مفهوم که این ویدئو 1920 پیکـسل در عرض و 1080 پیکـسل در ارتفاع دارد. این رزولوشن همچنین به عنوان Full HD یا 1080P  شناخته می‌شود. (P در اینجا به معنای Progressive Scan Frame Interpolation است)

 

رایج ترین رزولوشن‌های ویدیو در جهان

 

4K

یکی دیگر از رزولوشن‌های رایج که در سال های اخیر بسیار پرکاربرد و مشهور شده و احتمالاً با آن آشنایی دارید، فور کی است. همانطور مشخص است فور کی  به معنای 4 هزار است، زیرا در یکی از ابعاد ویدئو نزدیک به 4هزار پیکسل وجود دارد.

اما نکته مهمی که باید در مورد این رزولوشن بدانیم این است که دو نوع فور کی وجود دارد؛ فور کی واقعی یا4K DCI   و فور کی غیرواقعی یا 4k UHD .

 اندازه 4k واقعی 4096×2160 پیکسل است و به این دلیل آن را واقعی می‌گویند که واقعاً 4000 پیکسل و حتی بیشتر است.

اندازه 4k غیرواقعی 4k UHD 3840×2160  پیکسل است و چون کمتر از  4000 پیکسل است، آن را نوعی “تقلبی”  از 4k می‌دانند ، اما بیشتر متداول است زیرا به ابعاد 16:9 که بالا توضیح داده شد بیشتر نزدیک است و همچنین کیفیت زیادی را هم از دست نمی‌دهیم.

 

720p) 1280×720 پیکسل) استاندارد اولیه

زمانی که ویدئوها را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارید یا تماس‌های ویدئویی موبایلی انجام می‌دهید، این رزولوشن، بهترین و کاربردی‌ترین کیفیت را به شما می دهد. چون این رزولوشن هم کیفیت قابل قبولی دارد و هم حجم نسبتا پایینی به شما می دهد که می‌تواند به مخاطبان با سرعت‌های اینترنت متفاوت هم نشان داده شود.

 

1080p HD) 1920×1080 پیکسل) وضوح بالا

این رزولوشن برایYouTube گردی یا مثلا تدریس آنلاین یا تماشای پلت فرم‌های آنلاین مناسب است. این رزولوشن تصاویر واضحی را برای دستگاه‌های مختلف ارائه می‌دهد و تجربه با کیفیتی برای مخاطبان ایجاد می‌کند.

 

4K UHD) 3840×2160 پیکسل) وضوح بسیار زیاد

این رزولوشن برای فیلم‌ها و کلیپ‌هایی که در دستگاه هایی مانند تلویزیون‌ها پخش می‌شوند مناسب است. بسیاری از سریال‌ها و فیلم‌هایNetflix  برای تلویزیون های که با این این رزولوشن سازگاری دارند نشان داده می‌شوند و تجربه‌ای شبیه سینما را در خانه فراهم می‌کنند. شرکت‌هایی که محصولات با کیفیت بالا مانند آخرین گوشی‌های هوشمند یا دوربین‌ها را به نمایش می‌گذارند، ممکن است برای ارائه‌های دقیق از 4K UHD استفاده کنند.

 

4K DCI) 4096×2160 پیکسل) غرق در تصویر شوید

همانطور که قبلا گفته شد این فرمت  به 4k واقعی هم مشهور است و چون کیفیت بسیار عالی را به مخاطب می دهد ، اغلب فیلم‌هایی که در سینماهای جهان اکران می‌شوند با این فرمت نمایش داده می‌شوند.

 

معانی حروف اختصاری در رزولوشن فیلم‌ها

اما به طور کلی این حروفی که در انتهای اعداد هر رزولوشن می‌آید به چه مفهومی است؟

HD

HD  (High Definition) به وضوح بالا اشاره دارد و کیفیتی بالاتر از استاندارد SD  (Standard Definition ) ارائه می‌دهد. همانطور که قبلاً گفته شد، اندازه رزولوشن HD 1920×1080 پیکسل است، که به عنوان 1080p  نیز شناخته می‌شود. این استاندارد تجربه بصری را با ارائه تصاویر با وضوح بیشتر و رنگ‌های جذاب‌تر به طور قابل توجهی بهبود می‌بخشد.

UHD

کیفیتUHD یا Ultra High Definition، یک پله بالاتر از HD است. معمول‌ترین اندازه این رزولوشن UHD 3840×2160 پیکسل (فور کی) است. در واقع می‌توان گفت کیفیت و تجربه بصریUHD  چهار برابر بیشتر از HD است که باعث می‌شود تصاویر بسیار واقعی‌تری برای بیننده نمایش داده شود. این رزولوشن به طور گسترده در تلویزیون‌ها، مانیتورها و سایر سخت افزارهای اینچنینی استفاده می‌شود تا کیفیت بصری را بهبود بخشد.

DCI

DCI (Digital Cinema Initiatives ) یک استاندارد برای پخش سینمایی دیجیتال است که اصولاً در سینماها استفاده می‌شود. در حالی که HD و UHD برای نمایش‌گرهای مصرف‌کننده هستند، DCI  برای پروژکتورهای سینمای دیجیتال استفاده می‌شود و دلیل آن هم واضح است؛ کیفیت بسیار بالا و صفحه بسیار بزرگ و عریض سینما. دو رزولوشن اصلی DCI 2K (1080×2048 پیکسل) و 4K (2160×4096 پیکسل) هستند.

 

نرخ فریم (Frame rate)

نرخ فریم، تعداد فریم‌هایی است که در هر ثانیه در ویدئو نمایش داده می‌شود. به عبارت دیگر، هر چه نرخ فریم بیشتر باشد، ویدئو با کیفیت‌تر و روان‌تر خواهد بود و این خصوصیت باعث می شود برای تصویربرداری فیلم هایی که حرکت بالایی دارند از فریم ریت های بیشتر استفاده شود مانند مسابقات ورزشی یا فیلم های اکشن و …

نرخ فریم‌های استاندارد  و معمول عبارتند از:

23.98 فریم بر ثانیه، 24 فریم بر ثانیه، 25 فریم بر ثانیه، 29.97 فریم بر ثانیه، 30 فریم بر ثانیه، 59.94 فریم بر ثانیه، 60 فریم بر ثانیه، 120 فریم بر ثانیه

هنگامی که یک فایل ویدئویی دارای نرخ فریم بالا (50 فریم بر ثانیه یا بیشتر) است، ما می‌توانیم آن را کند کنیم تا اثر حرکت آهسته را ایجاد کنیم در حالی که حرکت روان را حفظ می‌کنیم و کیفیت ویدئو نیز حفظ می شود.

اما  برای ویدئوهای استفاده شده در شبکه‌های اجتماعی یا فیلم های معمولی‌تر، نرخ فریم های پایین تر، نگرانی برای شما ایجاد نمی‌کند .

***

ما در روشاگرافیک امیدواریم که این مقاله یک شناخت کلی و مختصر درباره فرمت‌های ویدئویی و شناخت آنها به شما عزیزان داده باشد. نظرات و تجربه های خود را در زیر همین مقاله برای ما بنویسید.